Franse Politiek #56

Deze week is het Frans links opnieuw gelukt zichzelf te gronde te richten, maar ook op rechts wordt er volop geruzied. Tijd voor een update over de Franse politieke arena, met in deze aflevering onder meer de nieuwste peilingen, een volle agenda en een babypremie.

In de dagelijkse peiling van Les Echos en instituut OpinionWay weinig verschuivingen. Zemmour krabbelt wat op (14%) en links profiteert niet van de voorverkiezing van afgelopen zondag. Le Pen en Pécresse wisselen elkaar af in de eerste ronde, en staan nu respectievelijk op 17 en 16 procent. Christiane Taubira daalt naar 4%, terwijl Anne Hidalgo‘s lot met drie procent bezegeld lijkt. In de tweede ronde zou Macron nog steeds van Pécresse winnen met 53%.

The Economist ontwikkelde een eigen methode om de winnaar te voorspellen. Volgens het Britse weekblad heeft Macron 79 procent kans herkozen te worden, gevolgd door Pécresse met 13 procent. Het is geen peiling, zo staat er duidelijk bij, maar meer een soort geleerd koffiedikkijken. Hoe ze de kansen precies uitgerekend hebben leggen ze hier uit [€ betaalmuur]. De Britse wedkantoren, minstens net zo betrouwbaar, denken ook dat Macron gaat winnen.

Christiane Taubira, de oud-minister van Justitie won afgelopen zondag de ‘Volkse Voorverkiezing’. Bijna 400.000 internetters kozen haar als de officiële kandidaat op links. Helaas voor Taubira erkennen de belangrijkste concurrenten de uitslag niet. De reactie van kandidaat Yannick Jadot, de Groene Europarlementariër, was dezelfde als die Lodewijk de 16e op 14 juli 1789 in zijn dagboek schreef: “Rien”.

Met haar overwinning kaapte Taubira voor de tweede keer de linkse campagne. In 2002 hield zij vast aan haar kandidatuur tegenover de Socialistische premier Lionel Jospin en kreeg toen 2,32% van de stemmen. Die schamele score kostte Jospin op 0,86 procentpunten na de tweede ronde. Jospin vertrok dezelfde avond nog gedesillusioneerd uit de politiek en kwam nooit meer terug. Jacques Chirac stond daardoor tegenover Jean-Marie Le Pen. Er ging een schokgolf door het land en een paar dagen later protesteerden 1,3 miljoen mensen tegen de extreem-rechtse kandidaat. Dankzij steun van de linkse kiezer won Chirac uiteindelijk met een Noord-Koreaanse 82,2%. Hij maakte uiteindelijk twaalf nutteloze jaren vol. Velen wijten dat debâcle nog steeds aan Taubira en kunnen haar bloed wel drinken. Dit keer is de situatie anders: ook zonder Taubira stevent links af op een kansloze nederlaag. De Franse media zijn in ieder geval niet overtuigd van haar optreden deze week.

Aan de overzijde van het politieke spectrum wordt gelukkig ook volop gekift. Minder over politieke onderwerpen, maar meer over wie nog erger is dan de ander. Er liep weer een aantal aanhangers van Le Pen over naar Zemmour. Toch is Le Pen jr. nog steeds populairder dan Zemmour. De twee extreemrechtse kandidaten houden morgen, zaterdag, ieder een grote politieke bijeenkomst. Er zal ongetwijfeld flink wat modder over en weer vliegen. Zemmour staat wat betreft bezoekersaantallen al voor: bij zijn bijeenkomst in Lille is er plek voor 8.000 sympathisanten, terwijl Marine Le Pen in Reims zo'n 3.000 aanhangers verwacht, onder hen wel (via een videoverbinding) de premier van Hongarije, Viktor Orban. Die zou bemiddeld hebben bij de lening van ruim tien miljoen euro die Marine Le Pen deze week voor haar campagne kreeg van een Hongaarse bank. Ironisch genoeg zijn de nationalistische partijen op het continent al langer niet vies van Europese samenwerking…

Valérie Pécresse, in de peilingen gesandwicht tussen Le Pen en Zemmour, sloeg ook om zich heen. Ze vindt dat Marine Le Pen “absoluut niet geloofwaardig is om het land te leiden”, terwijl Eric Zemmour volgens de conservatieve kandidate “het Frankrijk van de zwart-wit TV” vertegenwoordigt.

Toen ik deze rubriek begon had ik geen vermoeden dat het zo makkelijk zou zijn iedere keer weer nieuwe voorbeelden te vinden van politieke schuinsmarcheerders. Hélas, ook deze week dus weer een verbijsterend lijstje. Allereerst de Bonnie & Clyde van de Franse politiek: Patrick en Isabelle Balkany, lang de heersers over de Parijse voorstad Levallois-Perret. Het echtpaar kreeg in 2020 respectievelijk vijf (voor Patrick) en vier jaar (voor Isabelle) gevangenis voor belastingfraude. Sinds vorig jaar mochten ze die straf als huisarrest uitzitten met een enkelband in hun 980 m2 grote monumentale molen. Maar dat huisarrest is meermaals geschonden, volgens de rechtbank meer dan honderd keer zelfs. “Totalement injuste !” herhaalt Patrick Balkany sinds gisteren op de vele Franse nieuwszenders.

Ooit vormden de twee het hart van de machtige en dubieuze clan van het departement Hauts-de-Seine, of kortweg ‘le neuf-deux’ (92). Ook vader en zoons Sarkozy en presidentskandidaat Valérie Pécresse horen bij die club van politici, ceo’s, advocaten en welgestelden in de top van de République. Dit departement, soms ook wel het Laboratorium van de Corruptie genoemd, is net zo groot als de gemeente Barneveld. De 1,6 miljoen inwoners hebben een BBP dat vergelijkbaar is met dat van Griekenland.

De Balkany’s personifiëren de naarste kanten van de Franse politiek: schaamteloze zelfverrijking, cliëntelisme, een dosis vulgariteit en de arrogantie van de macht. Genoeg geweest, oordeelde de rechter gisteren (donderdag): de elektronische enkelbanden worden ingenomen en het echtpaar mag weer de lik in. “Ik wil alleen maar slapen” tweette Madame Balkany (74) gisteren cryptisch, waarna ze een grote hoeveelheid slaapmiddelen innam. Ze ligt nu in het ziekenhuis (waar ze tot overmaat van ramp ook nog positief testte). In 2019 en 2020 probeerde ze zich ook al van het leven te beroven.

Dan is er Alain Ferrand, burgemeester van Le Barcares, een niet al te charmant vakantieoord in Frans Catalonië. Hij verdween vorige week achter de tralies, nadat hij in mei j.l. in staat van beschuldiging gesteld was van afpersing en vernietiging van bewijs. Hangende het onderzoek mocht hij zich onder voorwaarden vrij bewegen. Net als de Balkany’s schond hij die herhaaldelijk. Zo was hij op een kerstmarkt en in Spanje, waar hij niet mocht komen. De onderzoeksrechter liet hem vervolgens vastzetten.

Senatrice (LR) Joëlle Garriaud-Maylam moet €3.500 boete betalen voor ‘morele intimidatie’ van een van haar parlementaire medewerkers. Ze zou er een nogal ‘wrede’ manier van werken op nahouden. Macrons ‘speciale adviseur’ Thierry Solère, (ook uit le 9-2) kreeg gisteravond liefst vijf aanklachten aan zijn broek, dit keer voor onder meer misbruik van publiek geld. Hij heeft inmiddels een vaste klantenkaart bij justitie: Solère had al zeven andere aanklachten op zak. De enige die deze week opgelucht adem kan halen is krantenbaron en oud-minister Jean-Michel Baylet. De aangifte tegen hem wegens verkrachting is verworpen (zie aflevering 53), omdat de feiten verjaard zijn.

Natuurlijk zijn niet alle politici daders. Helaas zijn zij ook steeds vaker slachtoffer van bedreigingen of misdrijven. Zoals Romain Grau (LREM). De drie antivaxers die hem in Perpignan aanvielen, krijgen respectievelijk 12, 15 en 18 maanden gevangenisstraf. Zij mogen ook drie jaar niet meer deelnemen aan demonstraties.

…want mijn schema is al te vol.“ Deze parafrase van Henri Kissinger lijkt Macron nu in zijn hoofd te hebben. Officieel is hij nog steeds geen kandidaat. De President wil eerst dat de Covid-pandemie en de spanningen met Rusland achter de rug zijn. Pas dan zal hij zich kandidaat stellen, zo vertrouwde hij het dagblad van het noorden La Voix du Nord toe. Met nog zo'n negen weken te gaan is dat waarschijnlijk ‘s werelds meest ambitieuze geopolitieke agenda. Macron wandelt hoe dan over een dun lijntje. Maandag gaat hij naar het front. In Moskou, en vervolgens op dinsdag in Kiev, doet hij een laatste diplomatieke poging om zijn herverkiezing zeker te stellen een oorlog te voorkomen.

De kandidaten strooien met beloftes en vooral met geld. Zo belooft Eric Zemmour iedere baby op het platteland een ‘geboortebeurs’ van 10.000 euro. Op die manier hoopt hij een einde te maken “aan de kloof met het platteland”. De ex-polemist is van mening dat de staat “decennialang de immigratie en de voorsteden heeft gefinancierd”. Tijd voor een nieuwe geboortepolitiek dus. De kandidaat schatte de kosten van een dergelijke maatregel op twee miljard euro, volgens hem "tien keer minder dan de kosten van sociale steun aan buitenlanders”. In 2021 zagen 738.000 babies het levenslicht in Frankrijk. Ongeveer een derde zou recht hebben gehad op Zemmours gedekte chèque.

+++ 🦮🦄69 procent van de Fransen vindt dierenwelzijn een belangrijk verkiezingsonderwerp. Opvallend, want de Partij voor de Dieren, die sinds 2016 naar Nederlands voorbeeld bestaat, haalde bij de vorige parlementsverkiezingen slechts 0,28% van de stemmen. +++ 🇲🇱👋🏼De nieuwe junta in Mali heeft de Franse ambassadeur het land uit geknikkerd. Wat oud-kolonisator Frankrijk daar wel of niet te zoeken heeft, wordt iets duidelijker in dit lezenswaardige interview van Eva Oude Elferink vandaag, de nieuwe correspondent van NRC in Westelijk Afrika. +++ 🙋🏽Marine Le Pen waarschuwt dat er onder de aanhangers van Zemmour een paar Nazi’s zitten. En als zij het zegt…+++ 📺Kijktip: confrère Marijn Kruk wees me op de boeiende driedelige documentaire over vijf jaar Macron, nu te zien op TV5 Monde. Terugkijken kan hier. +++

🇪🇺 📻Geïnteresseerd in de Europese politiek? Luister dan naar BNR Europa, iedere woensdag om 19 uur een nieuwe aflevering op BNR, op Spotify en iTunes en alle andere podcastplatforms.

🎭In april komt er een live versie van deze nieuwsbrief in een aantal theaters, in ieder geval in Amsterdam, Utrecht en Den Haag. Meer info volgt snel.

🙏🏽Dank voor het lezen en voor de vele vriendelijke reacties op de vorige afleveringen. Meer dan 1500 mensen lezen nu deze Nieuwsbrief. Nummer 1500 was deze week Jaap Bakker. Merci ! De gesigneerde Francyclopédie is onderweg. Deel deze nieuwsbrief met collega’s en/of vrienden die ook in Frankrijk geïnteresseerd zijn. Alle voorgaande afleveringen vindt u hier. Vragen en opmerkingen zijn welkom op news@devries.fr.

⚡️De nieuwsberichten zijn ook te volgen op het Telegram Kanaal Franse Politiek. 🇬🇧Voor uw niet-Nederlandstalige vrienden is deze nieuwsbrief er in het Engels, en wel hier: news.devries.fr.