Franse Politiek #50

‘Faire barrage’, een blokkade opwerpen, was een rode draad van de Franse verkiezingen sinds het Front national in de jaren tachtig van de vorige eeuw een serieuze factor werd in de Franse politiek. Dat kwam er op neer dat bij kansen van een extreem-rechtse kandidaat, links rechts zou steunen en vice versa. Dat gebeurde bijvoorbeeld in 2002, toen Jean-Marie Le Pen de tweede ronde haalde. Uiteindelijk won Jacques Chirac met een Sovjetscore van 82,2% dankzij de steun van links (en was vervolgens de rest van zijn 2e termijn verlamd door niet kunnen kiezen tussen links en rechts beleid). Ook in 2017 speelde de dijkversterking mee. Emmanuel Macron won toen mede dankzij de steun van links met 66% tegen 33% van Marine Le Pen.

Nu vier jaar later zijn die (en vele andere) stemmers behoorlijk gedesillusioneerd. Zoveel zelfs dat er scheuren in de ‘dijk’ beginnen te komen. Het dagblad Libération wijdde zaterdag een artikel (€ betaalmuur) aan de linkse stemmers die niet van plan meer zijn een kandidaat te steunen die ze eigenlijk niet zien zitten, alleen maar om een dijk op te werpen tegen Le Pen (Jr.). Het grootste verschil tussen Macrons LREM en Le Pens RN volgens sommigen: waar Le Pen over praat, daar maakt Macron wetten van.

Of dat terecht is, is voer voor veel debatten. Macron heeft de afgelopen jaren inderdaad veel gedaan om kiezers van rechts naar zich toe te trekken, in de hoop wind uit Le Pens zeilen te nemen. Met niet al te veel succes: uit de jongste peilingen blijkt dat Macron het volgend jaar in de eerste ronde mogelijk aflegt tegen Le Pen. De peiling van Harris zorgt dit weekend voor nog meer paniek in de tent: in het geval van een tweede ronde is de uitslag 52%-48%. Weliswaar nog steeds in het voordeel van Emmanuel Macron, maar rekening houdend met de foutenmarge van twee punten komt dat neer op fifty-fifty. In de tweede ronde heeft Macron dus iedere stem nodig die hij kan vinden, ook die van links.

Het is de vraag welke waarde we moeten hechten aan peilingen ruim een jaar voor de verkiezingen. Opiniepeilingen geven echter wel een indicatie van trends. Hoe de verhoudingen zich ontwikkelen, kunt u het komende jaar lezen in deze Nieuwsbrief.

Sinds het debacle met François Fillon in 2017 (zie de eerste aflevering van deze nieuwsbrief) is er niet veel meer over van wat ooit conservatief rechts was. Er zijn weinig illusies over de kansen voor 2022. Toch heeft nog steeds een deel van rechts zijn hoop gevestigd op Nicolas Sarkozy. Maar die heeft andere dingen aan zijn hoofd. De ex-president wandelt morgenmiddag nerveus naar de wolkenkrabber van het Parijse Paleis voor Justitie. In de 32e kamer zal hij horen of hij schuldig is aan corruptie en dan weten wij of hij de eerste ex-President is die achter de tralies verdwijnt.

Met het aantal affaires waar Sarkozy in betrokken is, valt een heel boek te vullen — sommigen hebben dat overigens ook gedaan, tot stripboeken aan toe (zie onder). Naast deze zaak, moet Sarkozy zich ook nog verantwoorden in zeker twee andere strafzaken. Het boek Sarkozy is voorlopig nog niet uit…

Onlangs kwam er nog een schandaaltje bij: Sarkozy’s ex-vrouw Cécilia zou in 2002-2003 een fake baantje hebben gehad in het Parlement. Het weekblad Le Canard enchaîné onthulde dat ze in die tijd 3.088 euro netto per maand ontving om helemaal niets te doen. Sterker nog, ze had in die tijd ook nog een eigen kantoor op het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Dat had ze omdat ze pro deo werkte als persoonlijk adviseur van de Minister, een zekere Nicolas Sarkozy. In de tijd dat ze nog de ‘Première dame’ was werd ze al regelmatig omschreven als Marie-Antoinette. Die laatste werd letterlijk een kopje kleiner gemaakt tegenover het huidige Parlementsgebouw. Het is nog niet bekend of er vergelijkbare gerechtelijke stappen volgen tegen Attias.

Zijn discipelen geloven nog heilig in de onschuld van hun meester. Sarkozy’s dorpsgenoot Valérie Pécresse, nu baas van de regio Île-de-France, is een van hen: “Ik geloof in de justitie van mijn land, maar ik vind al die affaires maar lastig te begrijpen,” zei ze vandaag. Wellicht had ze iets beter op Sarkozy’s handel en wandel moeten letten toen ze zijn minister van Onderwijs en later van Begroting was…

Mocht Sarkozy ooit achter de tralies verdwijnen, dan is de kans groot dat hij daar een aantal bewindslieden uit zijn eigen regering tegen zal komen. George Tron, staatssecretaris Publieke Zaken onder Sarkozy, werd vorige week in hoger beroep veroordeeld tot drie jaar gevangenisstraf voor aanranding en verkrachting van een ex-medewerkster. Tron was ook een naaste medewerker van Edouard Balladur, Sarkozy’s leermeester. Deze 91-jarige oud-premier hoorde begin deze maand een jaar voorwaardelijk tegen hem eisen vanwege betrokkenheid in een corruptiezaak. Eerder al werd Sarkozy’s minister van Binnenlandse Zaken, Claude Guéant veroordeeld tot een jaar gevangenisstraf, kreeg het echtpaar Balkany, waarmee hij al decennialang dik bevriend is, zware straffen vanwege fraude en corruptie en moet zijn oude premier, François Fillon, vijf jaar brommen (hoewel het die in beroep is gegaan).

Franse presidenten zijn altijd wantrouwend tegenover hun ministers. Voor je het weet is hij je meest geduchte concurrent. Zo nam Chirac het op tegen Mitterrand, Sarkozy tegen Chirac, en stak Macron een dolk in de rug van François Hollande. Macrons eerste Premier, Edouard Philippe was behoorlijk populair, maar nog voor hij Macron echt in de wielen kon rijden, verruilde hij afgelopen zomer Parijs voor het burgemeesterschap van de havenstad. Ongetwijfeld tot opluchting van Macron. Een bijkomend voordeel: Philippe ging net op tijd weg om verantwoordelijk gehouden te worden voor de desastreuze aanpak van de coronacrisis. Hij zit goed in Le Havre, maar Philippe heeft mogelijk toch presidentiële ambities. Vorige week richtte hij de micropartij Le Havre! op. Zo'n micropartij maakt het mogelijk donaties te ontvangen voor eventuele toekomstige campagnes. Met 22 procent voert Philippe nu al de lijst aan van politici die het volgens de Fransen beter zouden doen dan Macron. Wordt hij de verrassende outsider van het gevecht in 2022?

U bent niet de enige die kampt met enkele coronakilo’s. Emmanuel Macron is zelf ook aangekomen. Zijn goedkope pakken zitten de laatste maanden duidelijk strakker. De frisse jongeling uit 2017 heeft plaatsgemaakt voor een door veel tegenslagen geteisterde President. Het Elysée bevestigt de gewichtstoename en ziet het als een teken dat het goed gaat met de gezondheid van de president, nadat hij genas van corona. “Die paar kilo’s geven hem op foto’s extra diepte, meer volwassenheid” zegt een woordvoerder van het Paleis over de presidentiële corpulentie. Zo dik als zijn voorganger heeft de president het overigens nog niet gemaakt. Macron kwam ongeveer vijf kilo aan, maar François Hollande groeide 15 kilo tijdens zijn presidentschap. Misschien dat een nieuwe kok hem slanker kan maken. Zijn huidige chef, Guillaume Gomez, maakte afgelopen week bekend dat hij na 25 jaar en twee miljoen op het Palais geserveerde maaltijden het Elysée zal verlaten.

Dank voor het lezen. Deel deze nieuwsbrief met collega’s en/of vrienden die ook in Frankrijk geïnteresseerd zijn. Alle voorgaande afleveringen vindt u hier. Vragen en opmerkingen zijn welkom op news@devries.fr.

Voor uw buitenlandse vrienden is deze nieuwsbrief er ook in het Engels, en wel op dit adres: news.devries.fr.