Franse Politiek #48

Frankrijk zegt bewijs te hebben dat Bashar Al-Assad chemische wapens gebruikt heeft. Macron zal, “als de tijd rijp is” een beslissing nemen, zei hij vanmiddag bij TF1. Niet iedereen is voorstander van Franse acties in Syrië, maar erg veel debat is er niet. De President kan in zijn eentje besluiten of hij al dan niet een land bestookt met bommen en granaten. Pas als de buitenlandse militaire inzet langer dan vier maanden duurt, moet de regering toestemming vragen aan het Parlement. Het besluit om installaties in Syrië te bombarderen zal ergens in de komen dagen vallen. Frankrijk zal daarvoor samenwerken met de VS en met Groot-Brittannië. In dat laatste land is de regering voor militaire acties wel afhankelijk van steun van het Lagerhuis.

Het fregat Aquitaine is afgelopen weekend in de Middellandse Zee bedreigd door een Russisch jachtvliegtuig. Het schip is een van de modernste van de Franse marine. Zo is het uitgerust met de nieuwe MdCN kruisraketten die een bereik hebben van meer dan duizend kilometer. Het komt wel vaker voor dat Russische gevechtsvliegtuigen in de buurt komen van NAVO-partners, maar dan is de afstand groter. Het vliegtuig zondag kwam veel dichter bij het schip dan gebruikelijk en was duidelijk agressief. Het vloog zeer laag, en was bewapend, aldus bronnen van het weekblad Le Point.

De Aquitaine wordt mogelijk ingezet voor de acties tegen Syrië. De provocatie van de Russische straaljager kan gezien worden als een waarschuwing van het Kremlin aan het adres van de Fransen.

Daar is ie weer: François Hollande! Gisteren verscheen, bijna een jaar na de presidentsverkiezing, zijn nieuwe boek: Les leçons du pouvoir, oftewel ‘De lessen van de macht’. In dit opus rekent François Hollande af met Macron, zijn jonge veelbelovende leerling die hem uiteindelijk een dolk in de rug stak.

Voor de fans: Hollande signeert zijn nieuwe boek op 23 april a.s. in de boekhandel Galignani in Parijs, gevestigd op de begane grond van het nieuwe kantoor van de voormalige president.

Brigitte Macron, de echtgenote van de President, heeft aangifte gedaan van identiteitsdiefstal. Oplichters probeerden onder haar naam tafels bij toprestaurants, tickets voor evenementen en VIP-behandelingen in Australië, Hong Kong en andere landen te krijgen. Ze verstuurden emails vanaf het adres cabinet@presidence.fr. De slimmeriken slaagden weliswaar niet in hun snode plannen, maar toch heeft Brigittes kabinet een klacht ingediend: “Het is een duidelijke poging haar reputatie te beschadigen”. Het onderzoek is toevertrouwd aan de politie-eenheid met de prachtige naam Brigade ter beteugeling van geraffineerde criminaliteit (BRDA).

In alle sociale onrust (bij o.a. spoorwegen en studenten, zie onder), gaat Macron in de aanval. Vandaag (donderdag) gaf hij een interview aan het 13 uur journaal van TF1. Dat bulletin wordt vooral bekeken door mensen in de provincie, door ouden van dagen en door ouden van dagen in de provincie. De studio was voor de gelegenheid verplaatst naar de lagere school van Berd'huis. In het dorpje met 1100 inwoners won Marine Le Pen vorig jaar met ruim 30 procent de eerste ronde van de presidentsverkiezingen. Macron werd er derde.

Het was een doordachte keuze van Macron (in Frankrijk kiezen de politici meestal de journalisten uit, en niet andersom). Door naar het platteland te gaan, hoopt Macron het imago van de ‘president van de steden en van de rijken’ van zich afschudden. Maar “rijken hebben geen president nodig. Die redden zichzelf wel”, zei hij enigszins geërgerd tegen Jean-Pierre Pernaut (68). Het interview leverde weinig nieuws op.

Zondag spreekt Macron opnieuw live op televisie met twee media. Dit keer in eigen huis, op het Elysée paleis. Hij wordt dan aan de tand gevoeld door twee journalisten die misschien wat kritischer zijn dan hun collega van TF1: Jean-Jacques Bourdin (BFMTV) en Edwy Plenel (Mediapart). De twee interviewers zijn, net als Pernaut, twee bejaarde blanke mannen. Plenel, de hoofdredacteur van Mediapart, begreep dat dit geen goed beeld gaf van de journalistiek. Hij had dan ook veel ruimte op zijn site nodig om uit te leggen waarom hij toch ja zei tegen dit “symbool bij uitstek van het afglijden van de macht naar een monarchie”.

In verschillende steden bezetten studenten faculteitsgebouwen. Ze protesteren tegen Parcoursup, een nieuw inschrijvingssysteem voor het hoger onderwijs. Het systeem is een van de maatregelen om het falen van eerstejaarsstudenten te beperken. Meer dan de helft van de studenten haakt al in het eerste jaar af. 

Het nieuwe systeem kampt met veel kinderziekten. Bovendien vinden tegenstanders dat het een selectie aan de poort invoert. In Frankrijk kan iedereen met een ‘Bac‘, het diploma van de middelbare school, door naar de universiteit en daar mag niet aan getoornd worden?

In de voorstad Nanterre, op de universiteit waar ‘mei 1968’ begon, greep de politie hard in tegen de bezetters. De laatste dagen is het vooral bij de faculteit Tolbiac onrustig. Het kamerlid Buon Tan, dat in de buurt van het naargeestige gebouw woont, werd bekogeld met tomatensaus en wc-rollen toen hij een bezoek bracht aan de bezetters. Ook elders in het land zijn universiteiten bezet, zoals in Metz, Bordeaux en Montpellier.

Iedere keer als er in het voorjaar wat sociale onrust, dromen de actievoerders van een nieuwe versie van ‘mei 1968’. “Maintenant ça va pêter”, nu gaat het ontploffen, is een slogan die net zo bij de lente hoort als de zin “Le Beaujolais Nouveau est arrivé” bij de herfst. En net als bij de Beaujolais blijft er vaak niet meer dan een kater over van de ‘opstanden’. Als de tentamenperiodes aanbreken en de zomervakantie er aan komt, wordt het weer rustig.

Ondanks de aanhoudende stakingen heeft de Assemblée maandag ingestemd met een deel van de hervorming van de SNCF, het Franse staatsspoorbedrijf. Als reactie hebben de vakbonden hun standpunt verhard. Toch garandeert de SNCF op de twee stakingsdagen deze week (vrijdag en zaterdag) dat er 200 TGV’s zullen rijden (in plaats van de normale 700). De treinen worden bestuurd door niet-stakers en kantoorpersoneel dat opgeleid is tot treinbestuurder. Ook lijkt het erop dat de stakingsbereidheid iets afneemt.

De stakingen hebben de Franse spoorwegen al honderd miljoen euro gekost. Ook de stakers zelf verliezen geld: ze ontvangen geen salaris op hun stakingsdagen, maar alleen een kleine vergoeding uit de vakbondskas. Omdat die bijna leeg is, is er een crowdfundingsactie op touw gezet. Zo'n actie is in Frankrijk niet compleet zonder de steun van bekende intellectuelen. Op het moment van versturen van deze nieuwsbrief was er al iets meer dan zeven ton binnen. Het opgehaalde geld wordt verdeeld onder de stakers.

Koekje van eigen deeg

Op het spoortraject Metz-Luxemburg staakten vandaag niet de treinbestuurders, maar de reizigers. Ze protesteerden zo tegen de vele storingen en hoge tarieven van de forensentrein. Iedere dag reizen bijna honderdduizend Fransen naar het buurland Luxemburg om daar te werken. Vaak liggen de salarissen daar duizenden euro’s hoger dan vergelijkbare functies in eigen land. De verbindingen tussen de twee regio’s zijn belabberd: het OV is matig, en ’s ochtends en ’s avonds staan er lange files.

+++ Goed nieuws voor jagers: Macron halveert de prijs van een jachtvergunning. Een cadeautje aan een niet te verwaarlozen groep kiezers: vijf miljoen Fransen hebben zo'n papiertje, dat nu van 400 naar 200 euro per jaar gaat. +++ Aan het einde van een driedaags bezoek van kroonprins Mohammed ben Salmane, sloten Franse bedrijven voor 18 miljard dollar aan contracten met Saoedi-Arabië. +++ Oud-staatsecretaris en oud-senator Jean-Vincent Placé werd stomdronken in een Parijse uitgaansbuurt gearresteerd. Hij viel een meisje lastig in een bar en schold daarna een portier uit. Placé bracht twee nachten in de cel door en moet in juli voor de rechter verschijnen. Hij ontkent de ten laste gelegde feiten, maar zegt te willen stoppen met drinken. +++ Fleur Pellerin, de oud-minister van cultuur die in Nederland bekend werd door de Maerten en Oopjen Soap, is voorgedragen voor de raad van Commissarissen van KLM. +++

In de aanloop naar Brexit in maart 2019 en de Europese Parlementsverkiezingen in mei 2019, maak ik Europa Centraal, een selectie van de ontwikkelingen in de Europese politiek. Voor de prijs van schamel espressootje (2 euro) per maand ontvangt u wekelijks Europa Centraal, met nieuws, achtergronden, analyses en interviews. Bovendien steunt u tegelijkertijd onafhankelijke journalistiek! U kunt hier lid worden.

Voor de duidelijkheid: deze nieuwsbrief over de Franse politiek blijft gratis.

Dank voor het lezen. Deel deze nieuwsbrief met collega’s en/of vrienden die ook in Frankrijk geïnteresseerd zijn. Alle voorgaande afleveringen vindt u hier. Vragen en opmerkingen zijn welkom op news@devries.fr.

Deze nieuwsbrief is er ook in het Engels.