Franse Politiek #46

Het was al weer even geleden, maar vorige week vrijdag werd Frankrijk opnieuw opgeschrikt door een aanslag, dit keer in een supermarkt in het Zuid-Franse Trèbes. In het hele land werd gisteren stilgestaan bij de heldendaad van de omgekomen gendarme Arnaud Beltrame, die vanmorgen in besloten kring is begraven. Maar de ‘nationale eenheid’ was slechts schijn. Zoals gebruikelijk de laatste jaren, waren de lijken nog niet koud, of de oppositie rolde alweer over de regering heen. Marine Le Pen noemde de regering ‘naïef’ en eiste het aftreden van de Minister van Binnenlandse Zaken (iets waar zowel vader als dochter Le Pen een handje van hebben). Laurent Wauquiez (voorzitter LR) ging een stapje verder. Hij wil niet alleen de noodtoestand weer invoeren, maar ook potentiële terroristen preventief opsluiten en zelfs ‘belediging van de Republiek’ strafbaar stellen. De LREM-kamerleden veroordeelden de ‘schokkende politieke recuperaties’.

Het bontst maakte een voormalig kandidaat van de linkse partij La France insoumise het. In een (inmiddels verwijderde) tweet verheugde hij zich over de dood van de gendarme. De partij gooide de man direct de deur uit en de politie arresteerde hem. Dinsdag werd hij veroordeeld tot een jaar voorwaardelijke gevangenisstraf, vanwege ‘verheerlijking van terrorisme’. Gisteren werd een vegenaniste voor hetzelfde vergrijp aangehouden. Op Facebook had ze geschreven dat ze blij was dat bij de aanslag een slager om het leven was gekomen. Ze riskeert zeven jaar cel.

Zoals na iedere aanslag vragen publiek en media “Was dit te voorkomen?” Deze wellicht niet (al is dat ook onderwerp van discussie), maar toch zouden de Franse geheime diensten sinds 2013 vijftig aanslagen voorkomen hebben, zo meldde Le Monde gisteravond.

Het politiek uitbuiten van de ingrijpende gebeurtenissen ging gisteravond nog even door bij een ander eerbetoon. In verschillende steden liepen mensen mee in een stille mars ter ere van de 85-jarige Mireille Knoll. Deze Holocaustoverlevende werd vorige week in Parijs vermoord, hoogstwaarschijnlijk omdat ze Joods was. Bij de mars in Parijs waren veel politici aanwezig. Zo ook Jean-Luc Mélenchon (La France insoumise) en Marine Le Pen (Front national). Eerder op de dag had hun mogelijke aanwezigheid al ophef veroorzaakt, omdat de CRIF, de koepel van joodse organisatie, ze er niet bij wilden hebben. Mélenchon en Le Pen kwamen toch, maar na gejoel uit het publiek, en bedreigingen van onder meer de joodse knokploeg LDJ, moesten de politieke leiders onder politiebegeleiding afgevoerd worden.

Het is overigens nog niet honderd procent zeker of de twee verdachten de dame inderdaad om het leven gebracht hebben vanwege haar religie. Justitie houdt vandaag nog een slag om de arm.

De Fransen lijken deze week gefascineerd door twee Nederlanders: Jesse Klaver én Willem Holleeder. De leider van GroenLinks valt op vanwege het succes bij de gemeenteraadsverkiezingen vorige week. Wie is deze rijzende ster van Nederlands Links?

Veel Franse media besteden ook aandacht aan Holleeder. Niet zozeer over het proces, maar over de Franse vertaling van het boek van Astrid Holleeder, Judas (klik hier voor de Nederlandse editie), die deze maand verscheen. Dinsdag sprak ik over de Holleeder-familievete in het programma L'Heure du Crime op RTL Radio (luister hier terug). En nu we het toch over Nederland hebben: mocht u het paasweekeinde in Den Haag doorbrengen, wees dan niet verbaasd als u over veel Fransen struikelt. Het veelbekeken avondnieuws van TF1 had een lange reportage over de Hofstad.

Stéphane Gatignon, de burgemeester van de Parijse voorstad Sevran, (ongeveer 50.000 inwoners), is opgestapt uit protest tegen de minachting van de nationale overheid voor de Franse voorsteden, waar zo'n 20 miljoen mensen wonen. In 2012 was de stad bijna failliet en ging Gatignon in hongerstaking om aandacht te vragen voor de problemen.

Op Twitter betuigen collegaburgemeesters hun steun met de hashtag #noussommestousgatignon. Gatignon was sinds 2001 burgemeester van Sevran.

In 2017 bedroeg het Franse begrotingstekort 2,6 procent. Dat is beter dan verwacht. Belangrijker nog: voor het eerst in tien jaar respecteren de Fransen de reglementaire drie procent. Dat doel was voor Macron belangrijk voor zijn geloofwaardigheid bij de Europese partners. Frankrijk was met Spanje nog de enige lidstaat die de begrotingsregels aan zijn laars lapte. De staatsschuld blijft wel onverminderd hoog: 98,1% (in het 3e kwartaal van 2017), bijna veertig procentpunten boven de Europese norm. Het gaat om 2.218 miljard euro schuld, oftewel 32.600 euro per Fransman. Dat is 8.000 euro meer dan de Nederlanders, die afgelopen week juist onder de Europese norm doken met 56,7 procent.

De in Parijs woonachtige Frans-Amerikaanse journalist Pamela Druckerman vraagt zich af of ze het goed ziet: Zijn de Fransen de Nieuwe Optimisten? Ze vergelijkt Frankrijk met haar geboorteland, de USA, dat ze steeds negatiever ziet worden. “Het is niet zo dat de Fransen bij toverslag vrolijk zijn geworden, maar er is een groeiend gevoel dat hoop niet meer idioot is, en dat het leven beter kan worden”, schrijft ze. Druckerman is in Nederland vooral bekend van haar boek ‘Franse kinderen gooien niet met eten’.*

Er zit wel wat in: het land koos een jonge president, de economie groeit weer (maar minder dan in de omliggende landen), de Brexit biedt kansen voor Parijs en Frankrijk lijkt weer een leidende rol in Europa te spelen. Redenen genoeg dus om optimistisch te zijn, zo lijkt het. Toch zie ik nog veel klagers om me heen. Neem het WK Voetbal in Rusland deze zomer:  driekwart van de Fransen denkt dat hun voetbalelftal het toernooi niet gaat winnen. Is dat pessimisme of realisme? Pamela Druckerman geeft er geen antwoord op…

+++ De leerplicht wordt verlaagd naar drie jaar. In de praktijk gaan de meeste Franse kinderen nu al naar school als ze drie zijn. Macron wil de 26.000 kinderen (3%) die thuisblijven, om allerlei redenen nu ook in het systeem hebben. In de meeste Europese landen begint de leerplicht op vijf (NL, GB) of zes jaar (BE, DL, DK e.a.). +++ Jean-Marie Le Pen, Europarlementariër en oprichter van het Front national, is definitief veroordeeld. Voor zijn opmerking in 2015 dat de gaskamers slechts een detail in de geschiedenis waren moet hij €30.000 boete betalen. In 1987 was hij ook al veroordeeld voor een soortgelijke opmerking. +++ Vandaag presenteert Macron een nieuw plan dat van Frankrijk de wereldwijde leider op het gebied van kunstmatige intelligentie moet maken. +++ Een Franse ober werd in een restaurant in Canada ontslagen, omdat hij agressief en onbeleefd tegen de gasten was. Hij heeft een opmerkelijke verdediging: “Ik kan er niets aan doen, ik ben Frans.” Hij laat het er niet bij zitten en heeft zijn voormalige werknemer aangeklaagd voor discriminatie. +++ 

Vandaag, 29 maart, over precies een jaar gebeurt het: dan vertrekt Groot-Brittannië uit de EU. In de aanloop naar Brexit, stel ik vanaf vandaag ook een wekelijkse nieuwsbrief samen over Europese politiek: Europa Centraal. Met een verschil: de Europese nieuwsbrief is alleen te ontvangen per betaald abonnement. Voor slechts twee euro per maand krijgt u nieuws over Europese politiek, achtergronden, analyses en interviews.

De eerste aflevering ontvangt u later vandaag gratis. Daarna kost de nieuwsbrief u een schamel espressootje per maand. Daarmee blijft u niet alleen op de hoogte van wat er in Europa gebeurt, maar steunt u ook onafhankelijke journalistiek. Wie nu al overtuigd is, kan hier betaald lid worden.

Voor de duidelijkheid: de nieuwsbrief over de Franse politiek blijft gratis.

Dank voor het lezen. Deel deze nieuwsbrief met collega’s en/of vrienden die ook in Frankrijk geïnteresseerd zijn. Alle voorgaande afleveringen vindt u hier. Vragen en opmerkingen zijn welkom op news@devries.fr.