Franse Politiek #41

‘Ma Ke Long’, zoals de Franse president in het Mandarijn heet, bracht deze week een driedaags staatsbezoek aan het Middenrijk. Hij haalde de banden aan tussen Frankrijk en China, en probeerde in het gat te springen dat Donald Trump in de internationale politiek graaft.

Macron begon zijn bezoek in de oude hoofdstad Xian, het beginpunt van de antieke Zijderoutes (waarover vorig jaar dit fascinerende boek verscheen; mensen die in Frankrijk wonen kunnen het boek hier bestellen). Die startplaats was geen toeval: China wil met het ambitieuze Belt and Road project een nieuwe handelsroute aanleggen naar Europa. Het project kost zo'n 1000 miljard dollar, moet in 2049 klaar zijn, ruim zestig landen doorkruisen en via Duitsland eindigen in Rotterdam of België. Maar de Franse president wil ook een graantje meepikken, en zei daarom dat zijn land graag een leidende rol speelt in het initiatief.

Macron haalde alles van stal om het zijn gastheren naar de zin te maken. Zo gaf hij een paard cadeau (waarom een paard?!) aan president Xi Jinping, hield hij vijf speeches en brabbelde hij wat in het Chinees. Dat wierp zijn vruchten af. De president tekende, zoals gebruikelijk bij staatsbezoeken, een aantal contracten voor het Franse bedrijfsleven, waaronder de verkoop van 184 exemplaren van de Airbus A320 en een Centre Pompidou in Shanghai.

Zaken gaan natuurlijk voor mensenrechten (‘Realpolitik’), en dat onderwerp werd dan ook niet besproken. Macron wilde China niet “de les lezen” (een excuus dat hij al eerder gebruikte). Hij beloofde wel ieder jaar terug te komen naar China, en dat terwijl hij nog niet eens de helft van de Europese lidstaten heeft bezocht. Volgens het Chinese officiële staatspersbureau was het bezoek een “succes”.

Vanuit Beijing vloog Macron naar Rome voor een minitop met de zuidelijke leden van de EU. Frankrijk, Cyprus, Griekenland, Malta, Spanje, Italië en Portugal hebben zich verenigd onder de weinig mediterrane naam #SouthEUSummit. Deze informele Club Med steunt Macron in zijn Europese ambities. In hun (wollige) gezamenlijke verklaring roepen ze op tot versterking van de eurozone, meer veiligheid, meer solidariteit, meer burgerparticipatie en pleiten ze voor de invoering van transnationale lijsten bij de volgende verkiezingen voor het Europese Parlement. Concrete oplossingen werden, zoals gebruikelijk bij Europese topontmoetingen, niet voorgesteld.

Macron maakt haast met de Europese integratie: Frankrijk en Italië werken aan een ‘Quirinaal Verdrag’ om de landen dichter bij elkaar te brengen. Het wordt een bilaterale overeenkomst naar het model van het Elysée-verdrag tussen Duitsland en Frankrijk. Merkel en Macron willen dat verdrag ook uitbreiden. De Britten vinden de 'machtsgreep‘ van Macron maar niks: “Gelukkig gaan we weg!”

Macron wil een wet om fake news te bestraffen in tijden van verkiezingen. Er moet nog deze lente een voorstel op tafel liggen om verspreiders van onzin te bestraffen. In een land dat persvrijheid niet erg hoog in het vaandel heeft staan, en waar het al wemelt van wetten die de vrijheid van meningsuiting beperken, is het de vraag of een regering zich moet bezighouden met dit onderwerp. Het idee is volgens critici een bedreiging voor de democratie. Volgens anderen zou de wet in de praktijk niet veel uitmaken. 

Ministers, kamerleden en lokale politici moeten sinds een paar jaar openbaar maken wat ze bezitten. De nieuwe lijst werd onlangs gepubliceerd en bevat een paar verrassingen. Zo telt het kabinet van Edouard Philippe liefst twaalf miljonairs, inclusief de premier zelf. De rijkste is de minister van werkgelegenheid, Muriel Pénicaud, met een vermogen van 7,7 miljoen euro. De armste minister is, toepasselijk, de Minister van Begroting, Gérald Darmanin, goed voor 48.269 euro. Misschien dat hij daarom “niet bijzonder gelukkig” is in zijn baan. Hij is nog maar 35 jaar oud dus hij heeft nog genoeg tijd om een serieus vermogen op te bouwen.

Opvallend is de opgave van milieuminister Nicolas Hulot. Hij werd rijk met de productie en presentatie van het televisieprogramma Thalassa. Naast zeven miljoen euro, bezit hij liefst negen auto’s. Daaronder ook een oude Eend. Deze klassieker mag in Parijs niet eens de straat meer op, omdat de 2CV te vervuilend is.

Zo ruim als de bewindslieden het hebben, zo krap zit het land dat zij besturen. Frankrijk moet dit jaar liefst 195 miljard euro lenen op de kapitaalmarkten, het hoogste alle EU-lidstaten. Er is wel een probleem: de rente voor tienjarige leningen zou eind dit jaar kunnen oplopen tot 1,85%, het dubbele van vorig jaar. Met een staatsschuld van precies 1.691.635.183.745 euro betekent dat slecht nieuws voor de overheidsfinanciën. Het is daarom waarschijnlijk dat de Fransen zich dit jaar opnieuw niet zullen houden aan de Europese begrotingsregels.

Omdat de staat zwemt in het geld (zie boven), hoeven de Fransen dit jaar geen inkomstenbelasting te betalen. Dat leest u goed. Tot nu toe betaalden de Fransen hun inkomstenbelasting pas een jaar na ontvangst van hun salaris. Een archaïsch systeem dat de Fransen al meer dan veertig jaar proberen te veranderen. Volgend jaar stapt het land als een van de laatste ter wereld over op de prélèvement à la source, bronbelasting. Sarkozy probeerde dit systeem tevergeefs in te voeren. Hollande lukte het kreeg de wet er wel door, en Macron voert de wijziging nu in op 1 januari 2019. Om te voorkomen dat de Fransen volgend jaar dubbel moeten betalen, is 2018 een ‘blanco jaar’.

Volgens de rekenmeesters kost het de staat geen cent. Erg veel zal het inderdaad niet veel uitmaken: de meerderheid van de Fransen betaalt geen inkomstenbelasting, omdat ze te weinig verdienen. Hoe het precies zit met het ‘blanco jaar’, leest u op mijn webzijde.

+++Marine Le Pen stopt “absoluut niet” met de politiek. Wel gaat ze nu dan toch echt de naam van haar partij veranderen, een plan dat ze al een tijdje heeft.+++ De propaganda/nieuwszender Russia Today heeft haar Franse kanaal gelanceerd.+++Stéphane Le Foll, de woordvoerder van de regering Hollande, wil de nieuwe baas worden van de Parti socialiste. Le Foll neemt het op tegen vijf andere kandidaten, allen blanke, oudere mannen. Vernieuwing is dus niet aan de orde, ook al werd de PS bij de laatste verkiezingen weggevaagd.+++Met 52 verkeersdoden per miljoen inwoners scoort Frankrijk een stuk slechter dan landen als Nederland (31/miljoen inwoners), Zweden (27), het VK (28). De maximumsnelheid op nationale wegen gaat daarom nu omlaag naar 80 kilometer/uur, en wie telefoneert aan het stuur is bijna direct zijn rijbewijs kwijt. Premier Philippe verdedigde deze week zijn omstreden besluit: “Ik wil levens redden”. Marine Le Pen is tegen de maatregelen.+++Brigitte Macron is niet van haar mans zijde weg te slaan. Sommigen beschuldigen haar zich te gedragen als een koningin.+++

Deel deze nieuwsbrief met collega’s en/of vrienden die ook in Frankrijk geïnteresseerd zijn. Alle voorgaande afleveringen vindt u hier. Vragen en opmerkingen zijn welkom op news@devries.fr.

Heeft u na deze nieuwsbrief nog steeds honger naar informatie over Frankrijk? Abonneer u dan op So French!, mijn tweewekelijkse, Engelstalige podcast over Franse actuele zaken. Dat kan in iTunes of in Tunein Radio.