Franse Politiek 2017 #40

Frankrijk verloor in twee dagen twee culturele iconen. Op woensdag verruilde schrijver, journalist en Académicien Jean d'Ormesson (92) het tijdelijke met het eeuwige. Een dag later volgde rocker Johnny Hallyday (74). Het betekende dat Macron overuren moest draaien met twee totaal verschillende oraisons funèbres in slechts 24 uur (hier de eerste, en hier de tweede).

Bij de nationale eredienst voor D'Ormesson in de Invalides in Parijs vrijdag, legde Macron een potlood op de kist van de schrijver. Op zaterdag trotseerden honderdduizenden fans de kou om de laatste eer te betuigen aan Hallyday. Terwijl buitenlandse media zich afvroegen wie deze ‘Franse Elvis’ eigenlijk was, ontving Macron de rouwstoet bij de Madeleinekerk, middenin de hoofdstad. Voor de Franse president was de hommage aan ‘Johnny’, een manier om te laten zien dat hij niet alleen Jupiter is, maar ook een man van het volk.

Niet iedereen was het met de hommages eens. D'Ormesson was weliswaar een geliefd figuur, maar vooral een middelmatige schrijver. Aan Hallyday bewaarden velen goede jeugdherinneringen, maar de zanger zat liever in belastingparadijzen dan in eigen land. Het scheelde niet veel of het eerbetoon aan Hallyday was ontaard in een constitutionele crisis: Emmanuel Macron maakte bij de kist bijna een religieus gebaar. En dat is absoluut verboden voor Franse ambtsdragers sinds de wet op de laïcité uit 1905. Macron bedacht zich net op tijd. Valérie Pécresse, de president van de regio Ile-de-France ging wel in de fout.

Hallyday is gisteren (maandag) begraven in het Caribisch belastingparadijsje Saint-Barthélémy.

De Franse minister van Defensie Florence Parly heeft België vier miljard euro beloofd als de het land Franse Rafales koopt. Parly deed die belofte in een opinieartikel in het dagblad De Tijd. België wil namelijk 34 nieuwe gevechtsvliegtuigen aanschaffen om de verouderde F16 vloot te vervangen, een project ter waarde van zo'n vijftien miljard euro. In oktober weigerde Frankrijk te antwoorden op de openbare aanbesteding, tot ergernis van de Belgische Defensieminister Steven Vandeput. De brief van Parly is een last minute charmeoffensief, maar wellicht is omkoping een beter woord. De strijd gaat nu tussen de Amerikaanse F35 (de veelgeplaagde Joint Strike Fighter, door Nederland ooit in een vlaag van verstandsverbijstering gekozen voor de vervanging van de F-16 vloot) en de Brits-Spaans-Italiaans-Duitse Eurofighter Typhoon (gebouwd door een dochter van Airbus). De regeringen van die landen gooiden als reactie op Parly’s aanbod ook hun gewicht in de schaal om België te overtuigen.

De Franse nederlaag is volgens een oud-gevechtspiloot een nieuw Waterloo. Toch hebben de Fransen de hoop nog niet opgegeven. Eerder dit jaar kocht België 500 pantservoertuigen van Frankrijk. Het land is groot voorstander van meer Europese integratie op het gebied van defensie (een plan dat eigenlijk al dateert uit 1952, maar dat Frankrijk toen niet echt zag zitten). Bovendien gaan de Belgen de komende jaren flink investeren in het leger. Overigens lukte het Emmanuel Macron deze week wel om Rafales te verkopen. Bij een bezoek aan Qatar sloot hij een contract voor de levering van 12 Franse gevechtsvliegtuigen. Het bleek een overwinning met een zuur smaakje: drie dagen na Macrons bezoek later kocht het oliestaatje 24 Typhoons bij aartsrivaal (en Waterloo-winnaar) Groot-Brittannië.

In de tweede, beslissende ronde bij de regionale verkiezingen op Corisca kregen de nationalisten zondag liefst 56,5 procent van de stemmen, de hoogste score uit de geschiedenis. Gilles Simeoni wordt de nieuwe president van de regio. Macrons partij haalde slechts 12,67 procent op het eiland. Ook al is onafhankelijkheid niet aan de orde, Corsica wil zo snel mogelijk meer autonomie. E ava? oftewel wat nu? De regering in Parijs houdt zich voorlopig op de vlakte. In een telefoontje zondagavond liet premier Philippe weten dat Simeoni welkom is om snel over de nieuwe situatie te praten. Kort na de uitslag bekend werd, ontplofte er een bom in Bastia.

Ook de leden van de Republikeinen (LR), de grootste oppositiepartij, gingen dit weekend naar de stembus. Zij kozen Laurent Wauquiez (42) tot opvolger van Nicolas Sarkozy. Wauquiez haalde 74,64 procent van de stemmen en moet de partij gaan redden na de reeks verkiezingsnederlagen en juridische schandalen van het afgelopen jaar.

De LR-aanhangers spraken hun voorkeur uit voor een politieke lijn die naar extreemrechts opschuift. Wauqiez hoopt zo kiezers weg te lokken bij het Front national, dit tot onvrede van historische centrumfiguren als Alain Juppé en Jean-Pierre Raffarin. De geveinsde eenheid duurde dan ook niet lang. Gisteravond verliet Xavier Bertrand, oud-minister en president van de regio ‘Hauts de France’, de partij al definitief. Verwacht wordt dat andere kopstukken zullen volgen.

+++Kamerlid en uitgever François Ruffin kreeg een boete van 1.378 euro voor het dragen van een voetbalshirt in de Assemblée. Hij vroeg aandacht voor de amateursport.+++Na de afgelopen verkiezingen kwamen maar liefst 1405 fractiemedewerkers op straat te staan. Medelijden hoeft u niet met hen te hebben: ze kregen in totaal 36 miljoen euro ontslagpremie mee en velen vonden inmiddels een baan als consultant of als lobbyist.+++Het proces tegen oud-minister Georges Tron begint vandaag. Tron moest in 2011 aftreden, nadat verschillende vrouwen hem van aanranding beschuldigden. Ook bij Radio France, de Franse publieke radio, rommelt het sinds de #MeToo affaire. Een oud-hoofdredacteur wordt beschuldigd van verschillende pogingen tot aanranding, over een periode van dertig jaar. Hij is met vervroegd pensioen gestuurd.+++Twee weken geleden meldde ik dat François Fillon een nieuwe baan had. Vorige week kreeg de oud-premier er nog een functie bij. De fanatieke autoliefhebber is nu voorzitter van de Constructeurscommissie bij de Internationale Autosport Federatie. +++De extreemrechtse burgemeester Robert Menard, van het zuidelijke Béziers, wil graag een TGV-station in zijn stad. Hij lanceerde daarom gisteren een smakeloze campagne. Er zijn inmiddels verschillende aangiftes gedaan tegen Menard.+++De partij Front national wordt vervolgd voor de vermeende oplichting van het Europees Parlement (zie onder andere Nieuwsbrief 9). Eerder was Marine Le Pen in dezelfde affaire al in staat van beschuldiging gesteld.+++Jean-Luc Mélenchon, partijleider van de extreemlinkse Insoumis, is een petitie begonnen. Hij is boos over de “leugenaars, de bedriegers” van de publieke omroep. Uit onvrede over het journaille lanceerde de politicus afgelopen zondag zijn eigen ‘onafhankelijke’ medium, met de bescheiden naam LE média. +++De ministers Nicolas Hulot (van Milieu) en Stéphane Travert (van landbouw) kunnen elkaar niet uitstaan. Zij praten niet meer met elkaar. Niet handig, aangezien Parijs vandaag de One Planet Summit organiseert. Leonardo Dicaprio, Mark Rutte en andere illustere figuren zullen op deze milieutop voor de zoveelste keer de planeet (niet) gaan redden.

Zoekt u nog een perfect kerstcadeau? Dan is Het Blauwe Boekje wellicht een idee. De stijlgids over manieren, eten, drinken en kleding, die ik samen schreef met Roel Wolbrink, kost €24,95 (incl. verzendkosten). Wanneer u vandaag voor 23 uur bestelt, heeft u de luxueuze uitgave morgen al in huis (als u in Nederland woont). Klik hier om te bestellen.

Heeft u al een boek, dan kunt u ook een pop bestellen van Frankrijks jonge leider of, wellicht iets decoratiever, een prachtige sneeuwbol.

Deel deze nieuwsbrief met collega’s en/of vrienden die ook in Frankrijk geïnteresseerd zijn. Alle voorgaande afleveringen vindt u hier. Vragen en opmerkingen zijn welkom op news@devries.fr.

Heeft u na deze nieuwsbrief nog steeds honger naar informatie over Frankrijk? Abonneer u dan op So French!, mijn tweewekelijkse, Engelstalige podcast over Franse actuele zaken. Dat kan in iTunes of in Tunein Radio.