Franse Politiek 2017 #34

Emmanuel Macron is nu een kleine twee maanden president en er klinkt steeds meer gemor over zijn autoritaire, monarchistische gedrag. Zijn opvallende optredens op het internationaal toneel hebben niet kunnen voorkomen dat de werkloosheid (+0,6% in mei) en de staatsschuld (+62,4 miljard euro in 2016) blijven stijgen.

Vanmiddag geeft hij zijn ‘troonrede’ op het kasteel van Versailles, waar de Assemblée en de Senaat bijeenkomen in een verenigde vergadering, het Congrès. Die mogelijkheid bestaat pas sinds 2008 en vandaag is het de derde keer dat de president van dat spreekrecht gebruik maakt. De kosten van de ongeveer een uur durende speech bedragen zo'n 250-400.000 euro, zoals bleek uit een schatting in 2009.

Macron neemt zo rond 15 uur het woord en dat zal het startschot zijn voor zijn hervormingen. Niet alle kamerleden zijn er bij aanwezig. Die van Mélenchon boycotten de bijeenkomst, en ook andere afgevaardigden keuren de actie van Macron af. Het initiatief leidt in ieder geval tot veel debat. De Fransen kunnen er maar beter aan wennen: Mogelijk is dit het begin van een nieuwe traditie, en wordt de speech een soort State of the Union maar dan à la française.

Nagenoeg de gehele politieke klasse is vanmiddag dus in Versailles aanwezig. Maar wat als er een aanslag plaats vindt zoals in de Netflix- serie Designated Survivor? De website Huffington Post heeft de hypotheses op een rijtje gezet. De meest waarschijnlijke uitkomst: een totale, allesvernietigende nucleaire oorlog. U bent gewaarschuwd.

In plaats van te praten over oplossingen voor de structurele economische problemen in het land, hadden de kersverse kamerleden de afgelopen week slechts oog voor de kledingvoorschriften in het stoffige Palais Bourbon. Of meer voor het in de wind slaan ervan. De kamerleden van Mélenchons La France insoumise weigerden een das te dragen. “Schandalig!” vonden de kamerleden van LREM en LR. Maar de kledingvoorschriften van het kamergebouw zijn niet zo heel duidelijk.

Toevallig genoeg speelde het onderwerp deze week ook in Groot-Brittannië. Een MP kwam naar het Lagerhuis zonder das, maar de voorzitter daar oordeelde dat het dragen van een das in het parlement weliswaar een gewoonte is, maar zeker geen verplichting.

Het lijkt er op dat de daslozen ook in de Assemblée zullen winnen. Maar zelden zal een Amerikaanse uitvinding in Frankrijk zo hartstochtelijk verdedigd zijn als deze week. De das, zoals we die nu dragen, komt namelijk uit de VS. Meer weten over het meest nutteloze kledingstuk uit uw garderobe? Dit schreef ik er over in Het Blauwe Boekje (nog steeds te bestellen).

Macron onthulde vorige week het officiële portret, gemaakt door zijn hoffotograaf Soazig de la Moissonnière. De kitscherige foto, zoals het Duitse Bild het plaatje noemde, hangt straks in ieder Frans stadhuis en officiële instelling.

De media stonden bol van de verklaringen van alle symbolen die Macron niet zo heel subtiel in de foto gestopt had. De reacties op de sociale media waren meedogenloos. Direct deden de persiflages de ronde, sommige wat geslaagder dan andere. Toch werd de officiële foto nog zo'n 33.000 keer geretweet. Dat lijkt veel, maar de foto van de voormalige presidentskandidaat Benoît Hamon, die op ongeveer hetzelfde moment zijn broodje kebab tweette, werd ruim 85.000 keer geretweet. Gelukkig vond Brigitte de foto wel prachtig.

Het is Marine Le Pen niet gelukt een parlementaire groep te vormen in de Assemblée, het Front national heeft te weinig kamerleden. Ze blijft optimistisch en is er van overtuigd dat het de komende jaren wel lukt. Ze denkt dat ze andere kamerleden, met name die van de Républicains, wel kan overhalen. Die partij lijkt nu uit elkaar te vallen na de slechte resultaten bij de presidentsverkiezing. Le Pen wil “alles veranderen”, ook de naam van de partij.

Le Pen was jarenlang gewend aan de parlementsgebouwen in Straatsburg en in Brussel, maar in Parijs zetelde ze nog nooit. Ze kwam deze week voor het eerst als kamerlid in het gebouw en ze had wat moeite haar weg te vinden.

Ook onderzoeksrechters willen meer weten van haar handel en wandel. Ze moest vrijdag verschijnen voor verhoor in verband met de affaire rondom de nepbaantjes in het Europees Parlement. Na afloop van het verhoor door de onderzoeksrechters in Parijs, is vervolging ingesteld. Het Europees Parlement heeft vandaag aangekondigd het onderzoek naar Le Pen te intensiveren (paywall €). Ondertussen dreigt een deel van de partij af te splitsen (paywall €) onder leiding van vice-president Florian Philippot. Marine Le Pen is hard toe aan vakantie…

Ook deze week hadden de Franse media het weer lastig met de macht. Zo geeft Macron geen interview ter gelegenheid van 14 juli. Hij maakt zo een einde aan een traditie die sinds veertig jaar bestond. Macrons “complexe denkwijze” leent zich niet voor een vraag en antwoord spel met journalisten, zo liet het Elysée weten.

Een kamerlid van LERM, Mickaël Nogal (26 jaar), omschreef een journalist als “merde” maar excuseerde zich later op Twitter.

Ook het nieuwe parlementslid François Ruffin (La France insoumise) maakte kennis met het spinnenweb waarin pers, politiek en geld in Frankrijk met elkaar verweven zijn. Ruffin werd bekend met de documentaire ‘Merci Patron’, die vorig jaar meer dan een half miljoen bezoekers trok. Ruffin was daarin niet erg vriendelijk voor de rijkste man van Frankrijk, Bernard Arnault, tevens eigenaar van de dagbladen Les Echos en Le Parisien. Die hebben nu de opdracht gekregen zo weinig mogelijk over Ruffin te schrijven. Ook de andere Franse media zijn behoorlijk mild over Arnault: als grootaandeelhouder van LVMH koopt hij jaarlijks voor tientallen miljoenen aan advertentieruimte. En dat kan de noodlijdende pers moeilijk missen.

Omgekeerd heeft Arnault de media eigenlijk niet nodig: hij verdiende het afgelopen jaar twee miljoen euro. Per uur, en dat 24 uur per dag, 365 dagen lang.

Hollande heeft de nieuwe regering een flinke financiële poets gebakken. De Rekenkamer ontdekte dat de vorige president ruim acht miljard over de balk heeft gesmeten die niet in de begroting stonden. De nieuwe premier, Edouard Philippe, reageerde geschokt op de ongedekte chèques van Hollande: “Dat is drie keer de totale cultuurbegroting”. Het wordt nu lastig om het aan de Europese partners beloofde begrotingstekort van 2,8% te halen. Philippe zei dat hij nu extra moet bezuinigen. Petit détail : Hollandes overschrijding vond deels plaats onder het toeziend oog van degene die tot afgelopen augustus zijn minister van Economie was, een zekere Emmanuel Macron.

Een extreem-rechtse nationalist is zaterdag opgepakt, omdat hij plannen had Macron te vermoorden op 14 jul aanstaande. Hij zou ook “zwarten, Arabieren, joden en homoseksuelen” hebben willen aanvallen. In 2002 probeerde een neonazi de toenmalige president Jacques Chirac neer te schieten tijdens de festiviteiten op de Champs-Elysées. Het is niet duidelijk of het ook gemunt had op Donald Trump. Tot ieders verrassing heeft Macron de Amerikaanse president uitgenodigd om aanwezig te zijn bij het traditionele militaire defilé in Parijs. Trump heeft ja gezegd, mogelijk om wraak te nemen voor de kleinerende behandeling die hij eerder ontving van Macron (zie nieuwsbrief 32).

Dit weekend werden twee nieuwe hogesnelheidslijnen geopend. Dat liep niet bepaald als een trein. De eerste TGV van Parijs naar Toulouse zou er iets meer dan vier uur over doen (tegen voorheen ruim 5 uur). Dat werd uiteindelijk ruim negen uur. De andere nieuwe lijn, die naar Rennes (300km in 1 uur 25), kende geen problemen. Macron nam de eerste TGV en kwam precies op tijd aan. Wel kondigde hij aan dat de tijd van prestigieuze TGV-projecten voorlopig voorbij is, en dat de komende jaren de nadruk moet komen te liggen op het dagelijkse woon-werkvervoer.

De grote Europeaan Helmut Kohl, die vorige week overleed, kreeg afgelopen zaterdag een eerbetoon in het Europees Parlement in Straatsburg. De plek was toepasselijk: de Elzasser hoofdstad was de afgelopen eeuwen dan weer Frans, dan weer Duits.

Aan de overkant van de Rijn ligt het Kehl. De twee steden zijn verbonden door een voetgangers- en trambrug, de Passerelle van de Twee Oevers. In het midden van die brug ligt de Frans-Duitse grens. De verbinding is nu door de Straatsburgse gemeenteraad snel omgedoopt tot ‘Helmut Kohl Brug’. Tot ergernis van de buren. Het stadje Kehl heeft slechts 35.000 inwoners, buurman Straatsburg bijna 300.000. De Duitsers storen zich al langer aan de dominantie en vooral aan de arrogantie van de Fransen aan de overkant. Bovendien is Kohl verre van onomstreden (€ paywall) in Duitsland. Maar de naamswijziging lijkt een fait accompli. Duits-Franse vriendschap zei u?

Dank voor het lezen. Deel deze nieuwsbrief met collega’s en/of vrienden die ook in Frankrijk geïnteresseerd zijn. Alle voorgaande afleveringen vindt u hier. Voor uw buitenlandse vrienden is deze nieuwsbrief er ook in het Engels. Vragen en opmerkingen zijn welkom op news@devries.fr.

Heeft u na deze nieuwsbrief nog steeds honger naar informatie over Frankrijk? Abonneer u dan op So French!, mijn tweewekelijkse, Engelstalige podcast. Dat kan in iTunes of in Tunein Radio. Luister hier naar de nieuwste aflevering (32).