Franse Politiek 2017 #31

Behalve de arbeidsmarkt en Europa, heeft Macron nog een andere prioriteit: het schoonvegen van de Franse politiek, of de ‘moralisering’ zoals hij het zelf noemt. Maar vandaag bleek dat al een lastige ambitie.

Richard Ferrand, Macrons campagnedirecteur en sinds vorige week minister van territoriale cohesie, staat deze week in Le Canard enchaîné. En dat is meestal geen goed teken (zie nieuwsbrief 1). Het satirische weekblad schrijft dat Ferrand in 2011 een lucratieve onroerend goed constructie heeft opgetuigd met zijn vrouw. Ferrand ontkent niets en benadrukt dat hij juridisch niets fout heeft gedaan. Bovendien was er geen publiek geld mee gemoeid. Hij noemt het een “pseudo affaire”. Moreel gezien is het een ander verhaal. Iedere politicus is tegenwoordig verdacht en de schijn tegen kan fataal zijn, zoals we bij François Fillon hebben gezien. In het programma Questions d'Info eiste Marine Le Pen vanmiddag direct zijn aftreden. Dat zij zelf verdacht en aangeklaagd is in een aantal juridische affaires, is kennelijk geen bezwaar om van anderen voorbeeldig gedrag te vragen.

De deal was niet het enige waar Ferrand zich vandaag voor moest verantwoorden. Hij bleek ook zijn zoon vijf maanden in dienst te hebben gehad in het Parlement. Ferrand betaalde hem ongeveer €1700 per maand. Evenmin illegaal, ook al wil Macron in zijn nieuwe wet verbieden dat parlementariërs familieleden in dienst nemen. De rechtvaardiging van Ferrands medewerkers vandaag was op zijn zachtst gezegd opzienbarend: “Het is niet eenvoudig [in Bretagne] een jongere te vinden die foutloos kan lezen en schrijven en wel eens op internet komt.” Waarop Ferrand zojuist met een boos persbericht reageerde op deze ‘schaamteloze uitlatingen’ van zijn kabinet. 

De positie van Ferrand stond bij het versturen van deze nieuwsbrief nog niet ter discussie. “Ontslag? Daar is absoluut geen sprake van!” zei de regeringswoordvoerder vandaag.

Macron heeft zelf nog niets over de zaak gezegd. Hij was vandaag te druk met het verlengen van de nutteloze noodtoestand. Hij zal er in ieder geval flink mee in zijn maag zitten. Niet alleen is Ferrand een van zijn naaste vertrouwelingen, maar met het pompeuze woord ‘moralisering’ lijkt hij een groot risico genomen te hebben. Het is een term die als een boomerang in het gezicht van Macron kan terugkeren.

Het sociaal overleg, niet echt een Franse traditie, had een belangrijke plek in Macrons programma. De president wil haast te maken met een van zijn belangrijkste programmapunten: de hervorming van de arbeidsmarkt. Daarom ontving hij gisteren de sociale partners. Zij kregen allemaal een uurtje een tête à tête op het Elysée. Vandaag was het de beurt aan de eerste minister om te praten met de bonden. Nog voor het einde van de zomer, dus voor 21 september (€ paywall) moeten er concrete maatregelen zijn om de werkloosheid, die al jaren rond de 9 à 10 procent schommelt, eindelijk aan te pakken.

Het is nog maar afwachten of de vakbonden de nieuwe regering zullen steunen. Ze hebben bezwaar tegen Macrons voorstel om werknemers meer zeggenschap te geven. De rol van de vakbonden zou daardoor kleiner worden. Vooralsnog geven de sociale partners Macron het voordeel van de twijfel en stellen ze zich constructief op. Iets meer dan de helft van de Fransen zijn tegen hervormingen van de Arbeidswet, maar ze zijn in grote meerderheid wel voor de sociale dialoog, zo bleek uit een peiling vandaag.

De tijd dat Chirac boos uit een vergadering stormde, omdat een Franse zakenman Engels tegen hem durfde te spreken ligt ver achter ons. De nieuwe president spreekt juist goed Engels en Duits en is daar trots op. In zijn regering zitten meer polyglotten. Zo groeide premier Philippe op in Bonn en spreekt Sylvie Goulard, de minister van de Legers, naast Engels en Duits ook Italiaans. Verschillende andere ministers spreken Duits en of Engels. Nederlanders zullen er niet van opkijken, maar voor een Britse professor zijn die talenknobbels allemaal redelijk intimiderend. De Duitse betitelen de nieuwe regering zelfs als ‘Germanofiel’, maar vragen zich ook af of al die Duitsprekenden wel nuttig voor de regering in Berlijn zijn.

Renouvelement, oftewel vernieuwing, is het toverwoord in dit verkiezingsjaar. Omdat het nieuwkomer Macron gelukt is bijna vanuit het niets president te worden, denken veel mensen nu “dat kunnen wij ook”. In totaal doen er 7.882 mensen mee aan de parlementsverkiezingen op 11 en 18 juni. Veel van hen heeft nog nooit iets in de politiek gedaan. In alle haast worden deze nieuwelingen klaargestoomd voor een eventueel kamerlidmaatschap.

Er is weinig tijd om de kneepjes van het ‘vak’ te leren. Twee weken geleden kregen 428 kandidaten van En Marche! een stoomcursus in het Musée du quai Branly. Belangrijkste les: vooral niet je politieke voorbeeld kopiëren. De kandidaten leren debatteren, krijgen mediatrainingen en uitleg over de uiterst ingewikkelde Franse kieswet. Ze kunnen online campagnemateriaal downloaden en krijgen budget voor het laten drukken van uiterst knullige affiches. Ondanks het gebrek aan ervaring gaat En Marche ! nu aan kop in de peilingen. De nieuwe partij zou op 11 juni kunnen rekenen op ongeveer een derde van de stemmen.

De kandidaten voor de Republikeinen die niet zijn overgelopen naar Macron hebben overigens weinig vertrouwen op een goede afloop.

Een ander kamerlid, Alain Tourret, kandidaat van Emmanuel Macron in de Calvados, kwam vandaag ook in opspraak. Hij kocht in 2013 voor bijna vijfduizend euro een nieuwe televisie, ging naar Club Med in Senegal, speelde golfpartijtjes, en dat allemaal op kosten van de belastingbetaler. Lees hier (€ paywall). Na de onthulling door de website Mediapart rende het kamerlid in grote haast naar de Assemblée om 16.000 euro terug te betalen. En dat terwijl Mediapart nog maar elf maanden van de in totaal vijf jaar kamerlidschap van Tourret heeft uitgeplozen.

Tourret is een van de EM-leden wier emails in Macronleaks naar buiten is gekomen (zie nieuwsbrief 28). Ironisch genoeg is het ook een van de kamerleden die het sterkst hebben aangedrongen op een wet voor meer politieke transparantie. Waarschijnlijk dacht hij: Doe wat ik zeg, maar niet wat ik doe.

In april, de allerlaatste maand dat François Hollande president was, daalde de werkloosheid met 1,3 procent, of 36.300 werkzoekenden. Dat lijkt veel maar moet helaas gerelativeerd worden: in maart kwamen er juist 43.700 werklozen bij. Het aantal mensen dat naar een voltijdsbaan zoekt is nu 3.471.800, een half miljoen meer dan in mei 2012 toen Hollande aantrad. Gelukkig trekt het aantal buitenlandse investeringen weer aan, dus er is nog hoop. En als Macron een beetje opschiet, kan Frankrijk misschien wel net zo aantrekkelijk worden als Duitsland.

Dank voor het lezen. Alle voorgaande afleveringen van deze nieuwsbrief vindt u hier. Deel deze nieuwsbrief met collega’s en/of vrienden die ook in Frankrijk geïnteresseerd zijn. Vragen en opmerkingen zijn welkom op news@devries.fr.

Heeft u na deze nieuwsbrief nog steeds honger naar informatie over Frankrijk? Abonneer u dan op So French!, mijn tweewekelijkse, Engelstalige podcast. Dat kan in iTunes, Tunein Radio of in Soundcloud.

Ook in Parijs wordt het de komende dagen erg warm. Mocht u in de buurt zijn, hier vindt u de lekkerste ijsjes van de stad.